Temel Elektrik Elektronik #Bölüm 2# Maddelerin Elektriksel Özellikleri

Maddeler elektrik akımını iletme durumuna göre (Elektron hareketine göre) üçe ayrılabilir.

Kısaca elektrik akımına karşı çok küçük direnç gösteren maddelere iletken, elektrik akımına karşı çok yüksek direnç gösteren maddelere yalıtkan, bazı özel şartlar altında iken iletken durumuna geçen maddelere ise yarı iletken maddeler denir.

İletken, yalıtkan ve yarı iletken maddeleri birbirinden ayıran belli başlı özellikleri vardır.

İletken Madde Özellikleri

  • İletken madde atomlarının en dış yörüngesindeki elektronlar (Valans elektron) atoma zayıf olarak bağlıdır.
  • İletken maddelerdeki valans elektronlar ısı, ışık ve elektriksel etki altında kolaylıkla atomdan ayrılır.
  • İletken maddeler elektron vermeye yatkındırlar.
  • En son yörüngesindeki elektron (Valans elektron) sayısı az olan metaller en iyi iletken metallerdir.
  • Altın, gümüş ve bakır iyi iletkenlere örnek olarak verilebilir.
Bakır atomu valans elektron sayısı bir olduğu için iyi bir iletken örneğidir.

Yalıtkan Madde Özellikleri

  • Yalıtkan maddeler elektron vermeye yatkın değillerdir.
  • Yalıtkan maddelerin elektronları atomlarına sıkı olarak bağlıdır.
  • Plastik, tahta, porselen, seramik yalıtkan maddelere örnek olarak verilebilir.

Yarı İletken Madde Özellikleri

  • İletkenlik bakımından iletkenler ile yalıtkanlar arasında yer alır.
  • Normal halde yalıtkandırlar.
  • Isı, ışık ve manyetik etki altında bırakıldığında veya gerilim uygulandığında bir miktar valans elektronu serbest hale geçer, yani iletkenlik özelliği kazanır. Bu şekilde iletkenlik özelliği kazanması geçici olup dış etki kalkınca elektron tekrar atomlarına döner.
  • Yarı iletkenler ısı, ışık etkisi ve gerilim uygulaması ile belirli oranda iletken hale geçirildiği gibi içlerine bazı özel maddeler katılarak da iletkenlikleri arttırılmaktadır.
  • Elektronikte en yaygın olarak kullanılan yarı iletken maddeler germanyum ve silisyumdur.
Silisyum atomu elektronikte kullanılan önemli bir yarı iletkendir

Yukarıda verilen özellikler iletken, yalıtkan ve yarı iletken maddelerin başlıca özellikleridir. Elektrik ve elektronik, iletken, yalıtkan ve yarı iletken maddelerin temeli üzerine kurulmuştur. Özellikle yarı iletkenlerin elektronikte çok önemli rolü vardır.